Elke werkgever in Nederland is verplicht om de bedrijfshulpverlening (bhv) op orde te hebben, zodat de gevolgen van brand en ongevallen beperkt blijven. De wetgeving over bhv en de verplichting van bhv is vastgelegd in de Arbowet.
Maar wat moet een bhv’er kunnen, en welke eisen worden er gesteld aan een bhv-cursus?

De wet verplicht dat bhv’ers adequaat moeten zijn opgeleid, maar de wet stelt niet op welke wijze dat doel bereikt moet worden. Daarom heeft NIBHV als onafhankelijke certificeringsinstituut op basis van jarenlange ervaring en opgebouwde kennis en met haar grote draagvlak onder bedrijven en overheid eisen gesteld aan bhv-cursussen om de kwaliteit van bhv-cursussen te borgen.

Taken van een bhv’er

Als bhv’er kan je zorgen dat de gevolgen van incidenten zoveel mogelijk worden beperkt. Je bent sneller aanwezig bij een incident dan de brandweer, ambulance of politie. Je kan juist in de beginfase het verschil maken.

Een goed opgeleide en geoefende bhv kan bijvoorbeeld een beginnende brand vroeg ontdekken en blussen. Hierdoor worden gevolgen als een grote brand, slachtoffers, ziekteverzuim, productieverlies of zelfs faillissement voorkomen en/of beperkt. Daarnaast kan je door het geven van eerste hulp de gevolgen van letsel beperken. Bij een circulatiestilstand kan je in de eerste 6 minuten het verschil maken en de kansen op overleven vergroten!

De kenmerken van een bhv’er

Er zijn een aantal kenmerken die bepalen of iemand een effectieve bijdrage kan leveren aan de bedrijfshulpverlening bij een calamiteit in een bedrijf en daarmee zorgt voor veiligheid op de werkvloer. Deze kenmerken zijn:

Alert – een bhv’er is snel ter plekke. In de meeste gevallen is dit binnen 2 a 3 minuten
Stressbestendig – een bhv’er treedt rustig, adequaat en zorgzaam op
Daadkrachtig – een bhv’er treedt doortastend op om de situatie onder controle te krijgen én te houden

Basiskennis met een bhv-cursus

In de basiscursus bhv leer je hoe je een brand moet bestrijden, een ontruiming moet begeleiden en eerste hulp moet verlenen. De basiscursus gaat in op de bhv-taken bij incidenten en ongevallen die in de meeste bedrijven kunnen voorkomen. In sommige situaties zal maatwerk nodig zijn, omdat jouw bedrijf met specifieke risico’s te maken heeft. Dat moet je in het gesprek met de opleider bespreken zodat hij daar rekening mee kan houden in de basiscursus of zo nodig een aanvullende onderdeel/cursus kan aanbieden.

Ben je Engelstalig? Er is ook een Engelstalige versie van de basiscursus bhv: Emergy Response Officer

In de basiscursus bhv die wordt aangeboden door een NIBHV gecertificeerde opleider komen de volgende onderdelen aan bod:

Brandbestrijding
Ontruiming
Eerste hulp, onderverdeeld in:
- Niet-spoedeisende eerste hulp
- Spoedeisende eerste hulp (bij ongelukken)

Wettelijk gezien zijn dit de bhv-taken. Een werkgever mag zelf bepalen hoe hij deze taken verdeelt. Laat hij alle medewerkers opleiden als allround bhv’er, of kiest hij voor een bepaalde taakverdeling? Die keuze ligt helemaal bij de werkgever.

Bhv competenties

Als je een NIBHV gecertificeerde cursus volgt, leer je de competenties beheersen die je nodig hebt om je bhv-taken uit te kunnen voeren. Deze competenties zijn gekoppeld aan de onderdelen van een bhv-cursus. De onderdelen worden hieronder verder toegelicht:

Brandbestrijding

Hoe let je op je eigen veiligheid? In het onderdeel brandbestrijding leer je wat je de bhv-taken zijn en hoe een bhv-inzet verloopt. Je krijgt antwoord op onder andere vragen als: Wat zijn jouw inzetmogelijkheden bij brand en rook? In welke situaties moet je al meteen ontruimen? Je leert dus wat brand is en hoe een brand verloopt. In het praktijkdeel komt aan bod hoe je op een veilige manier een brandje kan blussen met de juiste blusmiddelen. Zo zorg je als bhv’er voor brandveiligheid op de werkvloer.

De competenties die gesteld worden bij brandbestrijding zijn:

De taken van een bhv’er bij brand en rook
Brandgedrag en rookontwikkeling
Gevaren bij brand
Stadia tijdens de ontwikkeling van een brand
Melden van een brand en gebruik van communicatiemiddelen
Aard van de brandbare stof en keuze voor juiste blusmiddel
Blusstoffen en kleine blusmiddelen
Bestrijden van een beginnende brand en voorkomen van uitbreiding
Procedure voor het controleren, openen en sluiten van deuren
Herkennen en melden van gevaarlijke stoffen

Ontruimen

In het onderdeel ontruimen leer je wat je de bhv-taken zijn en hoe een bhv-inzet verloopt. Je krijgt zicht op de inzetmogelijkheden van de bhv bij brand en rook. Daarbij staat jouw eigen veiligheid altijd voorop. Daarnaast leer je welke voorzieningen er in een gebouw zijn om een vlotte ontruiming mogelijk te maken. Je krijgt tips om een ontruiming soepel te laten verlopen. Je leert hoe je een ontruiming kan begeleiden en de brandweer en politie kan informeren over de situatie.

De competenties van een bhv’er bij ontruimen zijn:

Een ontruimingsplan begrijpen
Een ontruiming organiseren en uitvoeren
Op de hoogte zijn van de aanwezige ontruimingsvoorzieningen (nooduitgangen, noodverlichting, brandweerliften, vluchttrappen, etc.).
Kennis hebben van ontruimings- en alarmeringsprocedures.

Eerste hulp

Een ander onderdeel is het geven van eerste hulp. In dit onderdeel leer je hoe je een slachtoffer op een veilige wijze kan helpen. En wat je moet doen als de situatie niet veilig genoeg is en je het slachtoffer moet verplaatsen. Eerste hulp is onderverdeeld in niet-spoedeisende eerste hulp en spoedeisende eerste hulp.

Niet-spoedeisende eerste hulp

In dit onderdeel wordt ingegaan op het toepassen van niet-spoedeisende eerste hulp, o.a. op de werkvloer en bij bedrijfsactiviteiten. Je leert hier competenties opdoen die zorgen dat je:

Een gevaarlijke situatie als zodanig kan herkennen
Het slachtoffer geruststellen
Het slachtoffer ter plaatse helpen of het alarmeren voor deskundige hulp
Kennis van vitale functies (bewustzijn, ademhaling, bloedsomloop)
Hulp verlenen bij ongevallen
- uitwendige wonden
- brandwonden
- botbreuken, ontwrichting en wervelletsel
- kneuzingen en verstuikingen
- oogletsels

Spoedeisende eerste hulp

Bij spoedeisende eerste hulp gaat het om letsels of aandoeningen die levensbedreigend kunnen zijn. Je leert reanimeren met en zonder AED. Maar ook hoe je iemand met verslikking kan helpen en wat je moet doen bij ernstige bloedingen. Verder leer je competenties en komt aan bod wat je als bhv’er kan doen bij:

Een gevaarlijke situatie als zodanig herkennen
Het slachtoffer geruststellen
De juiste maatregelen nemen voor de eigen veiligheid en die van het slachtoffer
Kennis van vitale functies en een diagnose stellen (bewustzijn, ademhaling, anafylactische shock, bloedcirculatie)
Het slachtoffer verplaatsen met de Rautekgreep
Eerste hulp verlenen:
- Bij verslikking of verstikking
- Bij vergiftiging
- Bij elektrocutie
- Bij ernstige bloedingen
De volgende eerste hulp handelingen verrichten:
- Borstcompressie en beademing geven
- Een reanimatie voorbereiden en uitvoeren
- Luchtwegafsluiting opheffen
- Bedienen en gebruiken van een AED
- Slachtoffer omdraaien of in stabiele zijligging leggen
- Bloedingen stelpen of stoppen

Veilig werken als bhv’er: eigen veiligheid eerst!

De eigen veiligheid van een bhv’er staat altijd voorop. De werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving. Je moet er als bhv’er vanuit kunnen gaan dat je bij een incident kan vertrouwen op de bhv-middelen en de voorzieningen voor brandveiligheid en ontruiming.

Snelheid van reageren op een calamiteit

Na de melding van een brand of ongeval moeten de bhv’ers snel kunnen optreden. De bhv-inzet duurt totdat de professionele hulpverleners er zijn en de hulpverlening overnemen. Een bhv’er moet binnen 2 tot 3 minuten nadat hij is gealarmeerd bij het incident zijn. De responstijd is wel afhankelijk van het type organisatie en de maatgevende factoren die meespelen.

Aanvullende cursussen voor een bhv’er

Het is mogelijk dat jouw organisatie aanvullende eisen stelt aan de bhv’ers, omdat er specifieke risico’s zijn. Denk daarbij aan werken met kinderen of leidinggeven aan een groep bhv’ers. Je kan dan een aanvullende cursus volgen:

Eerste hulp bij werken met kinderen
Ploegleider bhv
Coördinator / hoofd bedrijfshulpverlening
Preventiemedewerker
Engelstalige bhv: Emergy Response Officer

De juiste bhv-cursus voor bhv’ers

Hoe kies je de juiste bhv-cursus? Het is vaak belangrijk dat de cursus in de buurt van het bedrijf gegeven wordt voor een goede prijs-kwaliteit verhouding. Het is handig om te weten dat opleiders vaak ook op locatie cursus geven. Daarnaast gelden er zeker ook nog een aantal andere criteria.

Om te bepalen welke bhv-cursus geschikt is, kan je gebruik maken van onderstaande vragen:

Hoeveel bhv’ers moeten er worden opgeleid?
Wat moeten onze bhv’ers kunnen? Is de basiscursus bhv voldoende of zijn er aanvullende cursusonderdelen nodig?
Werkt de opleider met onafhankelijke NIBHV-certificering en NIBHV-instructeurs?
Willen we een tweedaagse praktijkcursus of een eendaagse praktijkcursus gecombineerd met e-learning (blended learning)?
Hoeveel cursisten kunnen er maximaal in een cursusgroep?
Wat komt er tijdens het praktijkdeel aan bod? Wat is e-learning?
Waar kunnen cursisten terecht met vragen?

Voor inkopers van bhv-cursussen heeft NIBHV een handige checklist. Op te vragen via het contactformulier.

Herhaling is essentieel voor een competente bhv-organisatie

Gemiddeld onthouden mensen informatie maximaal 3 drie maanden. NIBHV adviseert daarom om minimaal één keer per jaar een herhalingscursus bhv te volgen. Dit is ook een vuistregel van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Een NIBHV-certificaat is één jaar geldig en kan worden verlengd door een herhalingscursus bhv te volgen.

Een bhv-cursus bij een gecertificeerde opleider

Wil je zeker zijn van een goede cursus voor de bhv’ers van jouw organisatie? Het is dan belangrijk dat de bhv-cursus een onafhankelijke certificering heeft: de kwaliteit van de cursus die de opleider geeft wordt dan door externe beoordelaars van NIBHV geborgd.

NIBHV biedt daarmee – als hét kennisinstituut voor bedrijfshulpverlening – een standaard aan in kwaliteit voor een basiscursus bhv. Naast de wettelijke kaders heeft NIBHV een norm opgesteld om de kwaliteit van bhv-cursussen te garanderen. Dit wordt gedaan via het NIBHV Keurmerk.

Een selecte groep opleiders krijgt van ons het NIBHV Keurmerk. Daarmee bieden wij werkgevers en cursisten de garantie dat de opleider die je kiest voor veiligheidscursussen in jouw organisatie, voldoet aan de door NIBHV gestelde eisen en voldoet aan de bestaande wet- en regelgeving. Wil je weten wie dit zijn? Zoek dan in ons opleiders keurmerkregister.

Check of de bhv binnen jouw organisatie op orde is

Wil je weten of de bhv’ers binnen jouw organisatie voldoende opgeleid zijn voor incidenten of calamiteiten? Met de NIBHV quickscan krijg je een eerste indicatie: Is de veiligheid binnen jouw organisatie op orde?

Doe de quickscan

Wat moet een bhv’er kunnen?